Бүдоо
Бүдоо бол японы дээр үеийн цэргийнхэн эзэмшиж байсан арга барилыг үндэслэн япончууд ямарваа урлаг мэргэжлээ суралцах үед даган мөрддөг “доо” гэсэн ойлголтыг оруулж боловсронгуй болгосон уламжлалт тулааны урлагын нэг төрөл юм.
Доо гэдэг нь даруй зам мөр гэсэн үг бөгөөд тодорхой багшид шавь орж суралцахдаа түүний уламжлалыг аль болох хамгаалж зөвхөн арга барил, мэргэжлийн үүднээс биш харин сэтгэлгээний хувьд ч багшийн зөвөлгөөний дагуу өөрийгөө дасгалжуулж боловсронгуй болгох гэсэн ойлголт билээ.
Урлаг мэргэжлээ улам гүнзгий суралцах тэр тусмаа ёс суртахууныг чандлан мөрдөх, аливаа зүйлд сэтгэлээсээ хандах, өдөр тутмын дасгалаа тууштай хийх гэх мэтийн зан заншилтай болохыг шаарддаг.
Иймд хичнээн Бүдоогийн арга барилд суралцаж чадалтай болсон ч гудамжын зодоонд түүнийг ашиглаж үл болно, мөн бүдоогийн замд ороогүй хүч чадалгүй жирийн хүнд хүч хэрэглэвэл замаас гажсан хэрэг болно хэмээн үздэг.
Ер нь барууныхан аливаа спортын уралдаан тэмцээнд үнэнчээр өрсөлдөж ялалтад хүрэхийг гол зорилго болгодог бол бүдоогийн хувьд тэмцээнд ялах нь гол зорилго биш, ялагдсан ч түүнийг далимдуулан өөрийн алдаа дутагдлаа олж мэдэн өрсөлдөгчид харилцан ур чадвараа нэмэгдүүлэх нь илүү чухал болно.
Ямар нэгэн доонд орсон хүн өөрийгөө зөв аргаар тасралтгүйгээр боловсруулснаар улам бүр нарийн зам руу орж эцэсдээ эзэмшлийн дээд оройн цэгт хүрэхийг зорилго болгодог. Уулын хормойн аль зүгээс авирсан ч сүүлдээ оройд хүрдэг шиг аль ч төрлийн доонд суралцсан нэг л “сэтгэлийн өндөрлөг”-т хүрнэ гэсэн санаа юм.
Өнөөдөр бүдоогийн төрлүүдээс кэндоо /сэлмэн урлаг/, жүдоо, кюүдоо /нуман урлаг/ гэх зэрэг нь алдартай бөгөөд угсаа гарлын хувьд бага зэрэг ялгаатай боловч сүмо болон каратэ ч түүний нэг төрөлд тооцогдож байна.