Германы Угсаатны музейн Энэтхэгийн хэлтсийн дарга асан Алберт Грюнведелээр ахлуулсан судалгааны баг 1902–1914 оны хооронд өнөөдрийн БНХАУ-ын Шинжаан-Уйгарын өөртөө засах орон дахь Турфан нутгаар очиж дөрвөн удаа хайгуул судалгаа явуулсан. Тус хайгуулын ажлаар олдсон маш олон эд өлгийн зүйлс, хадны сүг зураг, эртний бичмэл зэргийг тэд Берлин хотод аваачсан байна. Түүнээс онц чухал зүйлийг дурдвал […]
Чин Улсын сүүлчийн үеэр Зост чуулганы дарга асан Гүнсэнноров 1872 онд мэндэлжээ. Тэрбээр үе уламжилсан Харчин баруун хошууны вангийн удамтай бөгөөд Чингис хааны өрлөг жанжин Зэлмэгийн үр сад юм. Харчин ван 1903 онд Осака хотноо болсон Аж үйлдвэрийн үзэсгэлэн яармагт уригдаж Японд айлчлал хийжээ. Тэр айлчлалын үеэр эмэгтэйчүүдийг боловсролтой болгоё гэсэн хөдөлгөөн өрнүүлж байсан Шимода […]
Японы зарим нэг номын санд гар аргаар эх бэлдэж хэвлэгдсэн хуучин монгол хэлний толь бичиг хадгалагдаж байна. Тус толь бичиг мянга гаруй хуудастай бөгөөд япон хэлний цагаан толгойн хамгийн эхний А үсгээр дуусдаг байна. Эмхтгэгч Токухиро Яжүүро нь цуглуулсан бүх үгсээ гүйцэд буулгаж амжилгүй хорвоог орхижээ. Токухиро Яжүүро 1910 онд төржээ. Токиогийн гадаад хэлний их […]
Өрнөдөд хамгийн анх хэвлэгдсэн монгол хэлний толь нь И.Я.Шмидтын эмхтгэсэн “Mongolisch-deutsch-russisches Wörterbuch / Монгольско-ньмецко-российский словарь” хэмээх монгол-герман-орос хэлний толь бичиг болно. Уг толь бичиг нь цагаан толгойн дарааллаар монгол үгсийг жагсааж, тус бүрт герман, орос хэлний орчуулгыг оруулсан байна. И.Я.Шмидт нь 1779 онд Амстердам хотноо төрсөн герман угсааны хүн юм. Залуу насандаа дайны хөлөөс дайжин […]
Өнөөдөр уламжлагдан үлдсэн “Монголын нууц товчоо”-ны хамгийн хуучин эх бол 14-р зуунд эмхтгэгдсэн бичмэлийг гар аргаар хуулбарласан зүйл болно. Монгол хэлний дуудлагын дагуу ханз үсгээр галиглаж тэмдэглэсэн байгаа бөгөөд хятад хэлний хадмал орчуулгатай. Иймд түүнийг нэг ёсондоо “Монголын нууц товчоо”-ны анхны орчуулга гэж үзэх боломжтой. Хэрэв энэхүү хятад орчуулгыг эс тооцвол дэлхийд хамгийн анх “Монголын […]